naŻywieniu

Suchość ust podczas terapii żywieniowej

Wielu Pacjentów żywionych pozajelitowo lub dojelitowo skarży się na suchość w ustach lub suchość ust. Może to być spowodowane terapią żywieniową, chorobą podstawową lub występuje jako jeden ze skutków ubocznych leków.

Chociaż suchość ust nie jest najważniejszym problemem związanym z samą terapią, może wpływać na jakość życia. Ponadto istnieją istotne konsekwencje suchości w ustach, które mogą niekorzystnie wpływać na zdrowie jamy ustnej.

Aby wypracować strategię walki z suchością w ustach najpierw przyjrzyjmy się z czego składa się nasza ślina, która odgrywa bardzo ważną rolę.

Mimo, że ślina składa się w 99 procentach z wody, zawiera także szereg innych składników. Elektrolity przyczyniają się do remineralizacji szkliwa zębów. Natomiast enzymy w niej zawarte rozpoczynają trawienie skrobi i tłuszczu oraz pomagają zabijać bakterie.

Ślina jest wytwarzana przez ślinianki przyuszne, podjęzykowe, podżuchwowe oraz setki drobnych gruczołów ślinowych znajdujących się w ustach, wargach i innych strukturach jamy ustnej. Prawidłowa dzienna produkcja śliny wynosi około 1 litra. Ilość i jakość naszej śliny są częściowo zależne od prawidłowego funkcjonowania nerwów. Kiedy jesteśmy spokojni, nasz przywspółczulny układ nerwowy, powoduje, że ślina jest bardziej wodnista. Kiedy jesteśmy pod wpływem ostrego lęku i stresu, stymulacja nerwów powoduje, że wydzielamy mniej śliny, co prowadzi do uczucia suchości.

Funkcje śliny

Ślina jest niezbędne dla zdrowia jamy ustnej. Spełnia wiele funkcji, oprócz tych wymienionych powyżej
Ślina pomaga utrzymać neutralne pH jamy ustnej, a tym samym neutralizuje potencjalnie szkodliwe kwaśne pokarmy i płyny.
Ślina nawilża tkanki jamy ustnej i utrzymuje je w stanie nienaruszonym a tym samym chroni przed infekcjami i zakażeniami.
Minerały w ślinie mogą naprawić mikroskopijne uszkodzenia spowodowane przez próchnicę. Ponadto, mechaniczne działanie śliny jest pomocne do zmywania zanieczyszczeń z zębów i dziąseł. Jest to ważna funkcja, która pozwala na zapobieganie występowania próchnicy, chorób dziąseł i przyzębia.
Ślina ułatwia połykanie. Odgrywa istotną rolę w rozpoznawaniu smaków.
Prawidłowy przepływ śliny zmniejsza ryzyko nadmiernego wzrostu grzybów w naszych ustach. W szczególności, ślina pomaga zapobiegać rozwojowi kandydozie w jamie ustnej.
Ułatwia mowę.

Wszyscy znamy uczucie ‘’spieczonych’’ ust. Oczywiście jest to niewygodne i nieprzyjemne uczucie. Istnieją jednak bardzo charakterystyczne oznaki i objawy, które korelują ze spadkiem lub brakiem przepływu śliny.

Oto niektóre z bardziej typowych objawów, które mogą świadczyć o tym, że produkujemy za mało śliny:

Uczucie suchości i lepkości w ustach lub gardle
Kłopoty z przeżuwaniem, połykaniem, lub mową
Pieczenie języka, warg lub policzków
Uczucie utraty lub zaburzenia smaku
Szorstki, suchy, popękany język;
Popękane usta, często z owrzodzeniami lub dzieloną skórą w kącikach ust
Wzrost próchnicy, szczególnie wzdłuż linii dziąseł
Zakażenie grzybem Candida albicans (pleśniawki) w jamie ustnej lub gardle (objawy to nadmierne zaczerwienienie tkanek jamy ustnej, białe krostki, które przyklejają się do języka i policzków, mogące spowodować krwawienie, jeśli się je zdrapie; zapalenie i często bolesne pęknięcia w kącikach jamy ustnej)

Przyczyny suchość w jamie ustnej

Wiele artykułów, a nawet niektóre podręczniki, badają przyczyny suchości w ustach. Tutaj będziemy patrzeć na niektóre z najważniejszych przyczyn ze szczególnym naciskiem na to jak terapia żywieniowa może pośrednio przyczynić się do problemu.

Brak żucia

Często zdarza się tak, że Pacjent z powodu stanu zdrowia jest wyłącznie żywiony pozjelitowo lub dojelitowo. Kiedy doustnie nie przyjmuje pokarmów, wtedy produkcja śliny jest dużo niższa, ponieważ nie ma odruchu żucia.

Według dr Sreebny, jednego ze światowych ekspertów w tej dziedzinie - żucie ma kluczowe znaczenie dla stymulowania prawidłowego przepływu śliny. Żucie, czy połykanie inicjuje odruchy, które prowadzą do zwiększonego wydzielania śliny. Bark żucia powoduje bardzo minimalną produkcję śliny.

Leki

Suchość w ustach jest powszechnym i istotnym skutkiem ubocznym leków. Według dr Sreebny, to jest numer jeden wśród przyczyn suchości ust w dzisiejszym świecie. Leki, które często powodują objawy suchości w jamie ustnej to leki przeciwhistaminowe i inne leki przeciw alergii, leki obkurczające błonę śluzową układu krążenia, leki na nadciśnienie, leki przeciwdepresyjne, uspokajające, leki przeciwbólowe, leki zobojętniające sok żołądkowy, leki na chorobę Parkinsona, leki zwiotczające mięśnie i leki przeciwwymiotne.

Choroba układowa

Wiele chorób układowych jest związanych z suchymi ustami, zespół Sjogren’a jest najbardziej wart uwagi (powoduje suche usta oraz oczy). Jest to autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej. Inne choroby autoimmunologiczne związane z suchością w ustach to fibromialgia, zespołu przewlekłego zmęczenia, i zjawisko Raynauda. Ponadto, często dolegliwości związane z suchymi ustami to przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, HIV, AIDS, przeszczep szpiku kostnego, dializa nerek, cukrzyca (szczególnie źle kontrolowane), przeszczep-przeciw-gospodarzowi, zapalenie naczyń, pierwotna marskość żółciowa

Radioterapia

Rak głowy i szyi, jamy ustnej, nosa, gardła, zatok przynosowych, (krtani i gardła), przełyku, często są leczone promieniowaniem. Radioterapia może uszkodzić zarówno duże i małe gruczoły ślinowe. W konsekwencji uszkodzenie ślinianek skutkuje czasową lub trwałą suchością w ustach.

Odwodnienie

Gorączka, infekcja, ogólny stan zdrowia, klimat, zwiększona aktywność ruchowa, podróż, biegunka, ilość wydalanej przez stomię treści pokarmowej to czynniki, które sprzyjają odwodnieniu organizmu.

Odwodnienie oczywiście, jest nieuniknionym wynikiem utraty płynów. Suchość w ustach jest zawsze jednym z objawów odwodnienia.

Depresja i stres

Każdy człowiek jest narażony na działanie lęku, stresu a co za tym idzie zwiększa się ryzyko zachorowania na depresję. Codzienność ,,na żywieniu’’, jak również nasze indywidualne problemy zdrowotne często powodują stres. Jednym z następstw przewlekłego lub ostrego stresu i depresji jest suchość w ustach. Suchość w jamie ustnej może potęgować stres i niepokój. Co gorsza, wiele leków stosowanych w leczeniu lęku i depresji, często powodują suchość w ustach. Opracowanie strategii i mechanizmów zdrowego radzenia sobie, które mogą zmniejszyć nasze codzienne lęki i stres do poziomu opanowania nie tylko pomoże podnieść jakość naszego życia, ale może również pomóc zmniejszyć uczucie suchych ust.

W jaki sposób złagodzić suchość w jamie ustnej?

Dla większości z nas wymagających terapii żywieniowej przyczyny suchości w ustach są liczne i złożone. Na szczęście dla większości z nas, istnieją strategie, które mogą zmniejszyć ten nieprzyjemny problem, więc nie koliduje on z jakością naszego życia.

Dawkowanie i skład przyjmowanych leków

Jak wspomniano wcześniej, leki są często główną przyczyną suchości w ustach. Im większa liczba tych leków dziennie, tym większą suchość jamy ustnej. Biorąc pod uwagę te fakty, jakie strategie są dostępne w celu zmniejszenia negatywnego wpływu leków na tkanki jamy ustnej?

Pierwsza próba to identyfikacja, jakie leki mogą powodować suchość jamy ustnej. Lekarz może być w stanie pomóc w identyfikacji leków, które to powodują. Porozmawiaj z nim o możliwość zmiany leków na takie, które mogą mieć mniejszy wpływ na wysuszanie śluzówki jamy ustnej.

Wielu z nas jest pod opieką wielu specjalistów, którzy zalecają różne leki. Upewnij się, że wszyscy Twoi lekarze wiedzą o wszystkich lekach, które przyjmujesz. To może być konieczne, aby wyeliminować niektóre z leków, które wpływają na suchość ust.

Na ogół, natężenie suchości jamy ustnej jest bezpośrednio związane z poziomem leków we krwi. Im wyższy poziom leku we krwi, tym bardziej suche usta. Zmiana sposobu leczenia, może zmniejszyć poziom suchości jamy ustnej. Na przykład, dzieląc leki na mniejsze dawki, można zmniejszyć wysuszanie śluzówek. Ważne jest jednak, aby najpierw skonsultować się z lekarzem i omówić, czy można zmienić schemat dawkowania.

Stopień, w którym doświadczamy suchości jamy ustnej często zmienia się w ciągu dnia. Możesz znaleźć ulgę poprzez zmianę harmonogramu dozowania leku tak, że czas, kiedy Twoje usta są najbardziej suche nie pokrywa się z przyjęciem leku, który może je wysuszać. .

Wszczęcie niektórych z tych strategii nie pomoże całkowicie wyeliminować suchość jamy ustnej, a w niektórych przypadkach nie pomoże w ogóle. Jednakże jest prawdopodobne, że jedna lub więcej z tych sugestii prowadzi do mniejszej liczby objawów suchości ust. Warto spróbować.

Żucie

Żucie powoduje prawidłowy przepływ śliny.

Najprostszym i najbardziej wygodny sposób to guma do żucia o przyjemnym smaku. Przede wszystkim wybierz gumę bez cukru. Gumy zawierające cukier, zazwyczaj w postaci sacharozy, mają kilka negatywnych skutków:

(a) powodują kwaśne pH w ślinie, który z kolei ma tendencję do erozji szkliwa zębów i ostatecznie prowadzi do próchnicy zębów;

(b) Sacharoza zwiększa populację bakterii

Istnieją pewne dowody na to, że gumy do żucia z cynamonem mogą mieć działanie przeciwbakteryjne, przez co zmniejsza się możliwość próchnicy zębów i chorób przyzębia.

Guma zawierająca ksylitol może być najbardziej odpowiednim produktem dla osób z suchością w ustach. Ksylitol jest naturalnym słodzikiem, który można znaleźć w wielu owocach i warzywach. Pochodzi najczęściej z brzozy, kolb i innych naturalnych źródeł. Ksylitol nie wymaga insuliny by być odpowiednio metabolizowany i może służyć jako słodzik dla diabetyków. Ksylitol nie wspiera rozwoju bakterii, a więc jedną z jego głównych zalet jest zmniejszanie częstości występowania próchnicy zębów. Ksylitol zmniejsza także tworzenie się płytki nazębnej, neutralizuje kwasy płytki nazębnej oraz stymuluje przepływ śliny; i pomaga w remineralizacji szkliwa zębów.

W celu uzyskania korzyści z doustnego ksylitolu oraz ich wpływu stymulującego gruczoły ślinowe, należy żuć od sześć do dziesięciu sztuk gumy dziennie, każdą przez dłuższy okres czasu Nie wiadomo dokładnie jaka ilość ksylitolu lub sorbitolu mogą powodować lub nasilać biegunki u konsumentów o zespół krótkiego jelita.

Sorbitol jest innym substytutem cukru, występująym często w gumie, powoduje wzdęcia i biegunkę, jeśli jest przyjmowany w dużych ilościach.

Higiena Jamy Ustnej

Niezależnie od przyczyny suchości w ustach, lub jej nasilenia istnieje wiele prostych procedur, które można zrobić, aby zmniejszyć nasze objawy suchości w ustach. Higiena jamy ustnej może pomóc poprawić naszą codzienną jakość życia.

Szczotkowanie i nitkowanie zębów: Jak wspomniano wcześniej, brak produkcji śliny predysponuje nas do zwiększenia częstości występowania próchnicy i chorób przyzębia. Szczotkowanie i czyszczenia nicią dentystyczną w związku z tym stają się szczególnie ważne.

Należy myć i nitkować zęby kilka razy dziennie. Używając tylko bardzo miękkich szczoteczek do zębów, aby uniknąć przecięcia delikatnych dziąseł i sąsiednich tkanek. Ponadto, należy unikać nadmiernego nacisku podczas szczotkowania. Lekki, delikatny dotyk, nawet z najbardziej miękkiej szczoteczki do zębów, będzie odpowiednio usuwać zanieczyszczenia i szkodliwe płytki nazębne.

Pasty do zębów

Używanie past przeznaczonych specjalnie dla osób o zwiększonej suchości jamy ustnej pozwoli uniknąć popękanych, wysuszonych ust, policzek i dziąseł . Unikaj produktów zawierających alkohol.

Alkohol, zwłaszcza w płynach do płukania jamy ustnej, dodatkowo wysusza już wrażliwe tkanki miękkie jamy ustnej, dzięki czemu są one bardziej podatne na pęknięcia, otarcia i zwiększonej wrażliwości. Ponadto, pasty do zębów i płyny do płukania jamy ustnej nie powinny zawierać laurylosiarczan sodu, jest to powszechnie stosowany składnik, który może powodować wrzody i owrzodzenia tkanek miękkich.

Płukanie jamy ustnej kilka razy dziennie odpowiednim płynem jest ważne, ponieważ usuwa resztki jedzenia i inne zanieczyszczenia jamy ustnej, które przy odpowiednim nawilżeniu śluzówek byłyby usuwane przez ślinę.

Czyszczenia języka

Brak normalnego przepływu śliny poważnie upośledza naszą zdolność do wypłukania zanieczyszczeń i bakterii z jamy ustnej, które gromadzą się na zębach i tkankach miękkich jamy ustnej. W szczególności na całej powierzchni naszego języka, zwłaszcza w regionach bocznych, zostaje wytwarzane miliardy bakterii wytwarzające nieprzyjemny zapach.

Ważne jest, aby wyczyścić powierzchnię języka, zwłaszcza po przebudzeniu. Istnieje kilka metod do skutecznego czyszczenia języka:

Można myć język szczoteczką do zębów.
Możesz zeskrobać powierzchnię języka krawędzią łyżki. Ta technika jest często bardziej skuteczna niż przy użyciu miękkiej szczoteczki. Za pomocą profesjonalnie zaprojektowanych szczoteczek do czyszczenia język. Zdecydowanie jest to najlepsza metoda
Substytuty śliny

Substytuty śliny są zaprojektowane tak, aby naśladować chemiczne i fizyczne właściwości śliny. Zazwyczaj zawierają mieszaninę środków buforujących, jonów, pochodne celulozy i środki zapachowe Niestety nie mają właściwości przeciwbakteryjnych i nie zawierają enzymów trawiennych i białek, które znajduję się w naturalnej ślinie.

Pomadki do ust lub zwilżanie ust za pomocą wazelino kosmetycznej to skuteczna metoda radzenia sobie z suchymi, popękanymi ustami.

Mamy nadzieję, że ten artykuł choć trochę poprawi jakość życia Pacjentów leczonych żywieniowo.

Jednak najlepiej skonsultować się z lekarzem lub stomatologiem.

Artykuł powstał na podstawie:

http://www.oley.org/lifeline/Managing_the_Symptoms_of_Dry_Mouth.html

Drukuj PDF